Wanneer de temperaturen buiten oplopen, zoeken we vaak op alle mogelijke manieren verkoeling – denk aan een duik in het zwembad, een ijskoud glas water of een dubbellikker (zeg eerlijk: die eet je het liefst de hele dag door). Maar is het nou echt zo dat deze koude drankjes en snacks ons helpen om af te koelen?
Lichaamstemperatuur
Het behouden van de optimale lichaamstemperatuur wordt ook wel thermoregulatie genoemd. Mensen zijn warmbloedig, wat inhoudt dat wij in staat zijn om onafhankelijk van de omgeving onze lichaamstemperatuur kunnen reguleren. Dat komt omdat onze lichamen constant warmte produceren door onze lichamelijke processen, zoals bijvoorbeeld het metabolisme.
De warmte die ons metabolische stelsel produceert, is handig als het koud is, maar wanneer het warmer wordt, moeten we voorkomen dat we oververhit raken. Het lijkt dan logisch om af te koelen met een koud drankje of een ijsje. Toch blijkt dit minder effectief dan we voorheen dachten. We gingen op onderzoek uit, dit zijn de antwoorden.
Opwarmen
Wanneer je een ijsje eet, zul je in eerste instantie wat afkoelen. De kou wordt echter snel vervangen door de warmte die vrijkomt wanneer de voedingsstoffen uit het ijsje af worden gebroken. Het verteren van calorierijke foods zorgt namelijk voor een verhoging van je lichaamstemperatuur, waardoor een ijsje eten er juist voor zorgt dat je het nog warmer krijgt.
Ook koude dranken blijken niet zo effectief. Net als een ijse zorgt een koud drankje er even voor dat je afkoelt, maar het effect is snel weg omdat het wordt opgewarmd door je omliggende organen. Grote hoeveelheden koude drank zorgen ervoor dat je bloed minder snel stroomt, waardoor je lichaam meer moeite krijgt met hitte afvoeren. Daarnaast hebben soft drinks, vanwege hun hoge aantal calorieën, hetzelfde effect op je lichaam als een ijsje eten – je krijgt het er alleen maar warmer van.
Koud
Hoe komt het dan dat je toch het idee hebt dat koude dranken of ijs ervoor zorgen dat je afkoelt? Door te drinken zorg je ervoor dat je gehydrateerd blijft. Hierdoor kan je lichaam warmte afgeven door het vanuit je vitale organen naar je huid te vervoeren in de vorm van zweet. Over het algemeen kan een volwassene een halve tot een hele liter zweet per dag verliezen, maar op warme dagen kan dit oplopen tot bijna anderhalve liter per uur. Dat is dan ook de reden om op een warme dag goed te blijven drinken om uitdroging te voorkomen.
Alcohol
Hoe zit het dan met alcohol? Is het verstandig om naar een koud biertje te grijpen op een warme zomerdag? Eigenlijk niet - jammer joh. Alcohol werkt urineafdrijvend, waardoor je lichaam veel vocht verliest en daarom moeilijker warmte kwijt kan. Alcohol is dus niet heel verkoelend bij warm weer.
Wat moet je dan drinken?
Verrassend genoeg kunnen warme drankjes zorgen dat je koel blijft. Het lijkt misschien vreemd, maar een warm drankje drinken zorgt ervoor dat de receptoren in je mond en keel een signaal afgeven waardoor je gaat zweten. Hierdoor koelt je lichaam sneller af.
Ook actieve ingrediënten in pittig eten hebben dit effect, daarom zijn dit soort gerechten populair in landen met een warm klimaat. Kies op een warme dag dus liever voor een kop thee of een Thaise curry dan voor een koud biertje of ijs.
