Op surftrip in Nazaré ontdekte redacteur Kevin zijn '100 foot wave'

Wat gebeurt er als je een stel adrenalinejunkies, een legendarische surfer en dertig journalisten samenbrengt op de gevaarlijkste golven ter wereld? MH-redacteur Kevin van Buuren reisde naar Nazaré, Portugal – het mekka van het big wave surfen – om te ontdekken hoe het voelt om letterlijk overspoeld te worden. Door water én door inzichten die hij niet zag aankomen.

Het Portugese Nazaré deelt haar naam met Nazareth, de geboortestad van Jezus. Tot 2011 is het vooral een vredig vissersdorpje, totdat surfer Garrett McNamara op een novemberdag over een golf van bijna 24 meter raast en op sensationele wijze het wereldrecord breekt. Na officiële metingen bevestigt Guinness World Records: dit is de hoogste golf ooit ‘gereden’.

Vanaf dat moment is Nazaré geen vissersplaats meer, maar een heiligdom voor big wave surfers en wordt het stadje overspoeld met aandacht. Maar, een gereden golf bestaat niet meer, alleen de golven die nog komen. Dus jaagt Team McNamara op nóg hogere golven – een missie vastgelegd in de HBO-documentaire The 100 foot wave. Ik bezoek Nazaré niet als surfer, maar als journalist, samen met 29 anderen uit tien landen. Natuurlijk om Team McNamara te ontmoeten. Om de oceaan te ervaren. En, misschien, heel misschien, vinden we de 100 foot wave.

Tekst gaat verder onder afbeelding.

© Thule

Alles op z'n plek

‘Sereniteit’ is een van de mooiste woorden die ik ken. Het staat voor een soort verlichting, berusting, bezinning. Alsof alles, net als de letters van dat woord, precies op de plek staat waar het moet zijn. Het betekent ook niets emotioneels; het bestaat langs vreugde of verdriet. Na een verdrietig einde van mijn relatie die acht jaar duurde, voelt deze ‘werktrip’ opeens perfect getimed. Net zoals surfers geloven dat er maar één perfecte golf is, op één plek, op één moment. Je pakt haar niet, je krijgt haar.

Als ik op Lissabon Airport mijn transferbusje wil instappen, staat daar al iemand anders te wachten. Eerst herken ik hem niet, maar dan valt het kwartje: het is CJ Macias, big wave surfer, zwager van Garrett McNamara en een van de hoofdpersonen in de HBO- docu. Als jong natuurtalent was hij een absolute waaghals, maar inmiddels zit CJ in kalmer vaarwater. ‘Sometimes not getting the wave, is getting the wave. Do you know what I mean?’ Niet helemaal, maar ik ga het ontdekken. CJ staat hier puur toevallig, op dit moment, op deze plek. Hij moet hetzelfde busje hebben. Onderweg naar het hotel klinkt uit de Portugese radio het liedje Unwritten van Natasha Bedingfield. ‘We are writing this adventure right now’, zegt CJ, waarna hij diep uitademt. Alsof hij de melodie van een aanspoelende golf neuriet.

Nicole’s ogen

De volgende dag verzamelen we met alle journalisten in de haven van Nazaré, waar Garrett McNamara en zijn vrouw Nicole ons opwachten. Vandaag zijn we voor één dag lid van hun team. In de lounge bewonderen we de beroemde foto van de recordgolf, genomen vanaf het fort São Miguel Arcanjo. Daarna start het dagprogramma en rijden we in buggy’s naar de pier in kwestie.

Aangekomen bij het fort kijken we uit over zee, door de ogen van Nicole. Als spotter bepaalde zij op die recordbrekende dag de lijnen, de tactiek, de veiligheid. Goddess in the sky, noemt Garrett haar. Regelmatig leidde ze haar man door levensgevaarlijk geweld, daardoor kent zij als geen ander de helende krachten van de oceaan: ‘Je komt herboren uit het water, elke keer weer’, vertelt ze me later.

Af en toe beukt er een golf van twee of drie meter tegen de rotsen. Moeilijk voor te stellen hoe het eruitziet als dat maal tien gaat, zoals bij Garretts recordgolf. Nicole vertelt over haar rol als spotter en over haar relatie met angst. ‘Oceaan versus mens is geen eerlijke strijd,’ zegt ze,‘maar Garrett gaat niet veranderen, dus ik bereid situaties voor en vertrouw. Angst zit in wat kán gebeuren, of wat is gebeurd. Zolang je ademt en in het moment blijft, bestaat er geen angst.’

Het is voor ons stadsmensen en journalisten nauwelijks voor te stellen hoe het is om oog in oog met de oceaan te staan en volledig in het moment te zitten. Maar om dat toch een beetje te ervaren, staat er een levensechte simulatie op het programma. We hijsen onszelf in wetsuits, gespen onze reddingvesten vast en stappen een boot op.

In het moment

Big wave surfen wordt ook wel ‘sleep-surfen’ genoemd. Je wordt als surfer via een jetski de golf op gesleept. Daarna scheiden de wegen: de jetski naar veiligheid, jij overgeleverd aan het lot. Vandaag is het onze beurt om dat gevoel – al is het maar een fractie – te vangen. Rond onze boot cirkelen vier jetski’s. Eén voor één worden we opgepikt. Ik spring vol overgave het water in. Kou. Veel kouder dan de zon deed vermoeden.

De jetskichauffeur roept dat ik achterop moet klimmen. Zijn stem herken ik. Juiste tijd, juiste plek: het is Garrett McNamara zelf. Terwijl hij me over het water jaagt, vertelt hij over de trog onder ons, een 5000 meter diep onderwaterravijn dat de golven hier tot gigantische proporties opblaast. En dan geeft hij me een opdracht. ‘Je hebt net een twintig meter golf gepakt’, zegt hij. ‘Je drijft verloren rond, overal is water. Ik kom je halen. Gooi eerst je denkbeeldige plank erop, dan jezelf.’

© Thule

Hier het moment dat redacteur Kevin achter Garretts jetski hing.

Ik beeld me alles precies in zoals hij het zegt, voordat zijn jetski naast me komt varen. Worp. Klim. En dan lig ik op mijn buik op een soort bodyboard, hangend achter de jetski van een legende. ‘Houd je goed vast!’ roept Garrett. Eerst vaart hij beheerst in lijn van de golven, makkie. Maar dan kijkt hij achterom, glimlacht, en trekt vol tegen de golven in.

Geen deadlift PR evenaart mijn knijpkracht op dit moment. Mijn lichaam schiet omhoog, mijn benen vliegen los. Ergens ben ik bang dat ik met mijn kin op het draagvlak klap. Maar dan hoor ik in gedachten de stem van Nicole, goddess in the sky: ‘Adem. Blijf in het moment.’ Ik focus, laat de angst los en probeer mee te deinen. Controle is nog steeds ver te zoeken, maar ik voel ook geen paniek. Terwijl ik liters aan oceaan in mijn gezicht krijg, denk ik: zout water smaakte nog nooit zo zoet.

Zodra ik vanuit het water terug op de boot stap, voel ik de kracht van de oceaan. Mijn nuchtere zelf probeert logische verklaringen te zoeken, maar het gevoel van sereniteit neemt de overhand. Het leven lijkt lichter. Ik oefen zelfs de methode van CJ, adem diep in en neurie de melodie van de golven.

Mijn golf

Terug in de haven krijgen we nog de kans om vragen te stellen. Ik steek mijn hand op. In de HBO-docu draait het in het begin om die ene golf van honderd voet, meetkundig, bijna wetenschappelijk. Later in de film zegt Garrett, doelend op zijn gezinsleven: ‘I’m riding the 100 foot wave right now.’ Wat bedoelt hij daar precies mee?

Hij glimlacht. ‘De 100 foot wave is een metafoor geworden. We hebben er allemaal een. Jouw hoogste doel, wat dat ook is.’ Nicole knikt: ‘Die golf moet je elke dag opnieuw rijden. Alles wat je doet, vul je met die energie.’ En dan, vanuit een hoek, klinkt de stem van CJ Macias door de microfoon. 'Als je op een grote golf zit, draait alles om intentie en energie in het moment’, zegt hij met gesloten ogen. ‘Als je leert loslaten wat je leegzuigt – gedachten, afleiding, ruis – en je stopt alles wat je hebt in het nu, dan kun je elke ervaring groter maken dan jezelf. Dan maakt het formaat van de golf niets meer uit.’

Ik moet denken aan vroeger. Op mijn achttiende dobberde ik stuurloos op de oceaan van volwassenheid. Geen diploma, werkloos, depressief. Ik blowde, voetbalde, vluchtte voor de toekomst. Voetbal was mijn 100 foot wave, dacht ik. Geforceerd begon ik een mbo-opleiding, al wist ik dat dit niet mijn golf was. Tot mijn lerares Nederlands zei: ‘Kevin, ik geniet zo van jouw schrijfopdrachten. Heb je er ooit aan gedacht om daar iets mee te doen?’ Die woorden bleken mijn onverwachte golf. Een studie Journalistiek bracht me bij Men’s Health, waar ik nu dagelijks míjn 100 foot wave surf. Van de surfers leerde ik: stilstaan, ademhalen, je energie in het nu stoppen. Dan valt alles precies op zijn plek.

Dit artikel verscheen als eerst in Men's Health-magazine. Alle Men's Health-content als eerste lezen? Sluit een abonnement af.

Volg Men's Health ook op Facebook en Instagram.