'Simpele aanpassingen in je weekmenu levert je 138 euro op'

Columnist Leroy van de Ree is diëtist, auteur en online actief onder de naam @voedingsweetjes. Hij deelt maandelijks zijn overdenkingen in Men's Health. Zo legt hij deze maand uit hoe een simpele weekplanning helpt voedsel te besparen. Goed voor de planeet én voor jou: je bespaart er meer dan 150 euro mee.

Tekst: Leroy van de Ree

We hebben het de hele dag over minder vliegen, minder vlees eten en minder plastic gebruiken. Allemaal belangrijk, geen twijfel over mogelijk. Maar weet je waar we massaal overheen kijken? Voedselverspilling. En dat is een enorme klimaatsloper. Even de cijfers: ongeveer één tiende van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen komt gewoon uit... eten dat in de vuilnisbak belandt. Serieus. En wij, gewone burgers, zijn de grootste boosdoeners. Niet de supermarkt, niet de ‘industrie’, maar gewoon wij thuis, met onze overvolle koelkasten en vergeten restjes.

In Nederland gooien we in totaal zo’n 1,5 tot 2,4 miljard kilo voedsel per jaar weg. De gemiddelde Nederlander verspilt thuis jaarlijks zo’n 33 kilo vast voedsel. Als je daar vrachtwagens mee vult, krijg je een file van Utrecht tot Barcelona. Denk daar maar eens aan als je weer gedachteloos een boterham de prullenbak in mikt. We overschatten ook hoe goed we bezig zijn. Mensen denken gemiddeld dat ze zo’n 639 gram per week weggooien. Maar als je echt alles optelt? Dan blijkt het gewoon het dubbele te zijn. En het meeste dat we verspillen? Brood, groenten, fruit, aardappelen en liters zuivel die uiteindelijk in de gootsteen verdwijnen.

Waarom verspillen we zoveel? Simpel. We kopen vaak te veel, zeker als we zonder boodschappenlijstje door de supermarkt zwerven en ons laten verleiden door elke ‘3 halen, 2 betalen’-actie. En als het eten eenmaal thuis ligt, gaat het daar vaak mis. We bewaren ons voedsel niet goed: appels horen in de koelkast, maar komkommers juist niet, anders worden ze snotterig en slap. In de keuken maken we het probleem vaak nóg groter. We koken alsof er een heel weeshuis komt eten en blijven met bergen pasta en rijst zitten die vervolgens de vuilnisbak in verdwijnen. En dan zijn er nog die restjes waar we stiekem geen zin meer in hebben.

Maar het kan ook anders. Gelukkig spelen supermarkten al slim in op ons gedrag: in Wageningen verkoopt een supermarkt nu naast vers brood ook bevroren brood. Gevolg? Elk jaar worden er 4500 broden minder weggegooid. Kleine verandering, groot effect.

Ook thuis kun je makkelijk winst boeken. Meet je pasta of rijst slim af met een eetmaatje, zodat je niet voor een heel weeshuis kookt. Vries je brood in en zet gewoon een broodrooster op het aanrecht – zo geef je dat vergeten sneetje een tweede leven. Plan één keer per week een officiële restjesdag, want ook die halve chilipeper verdient een tweede kans. En wees slimmer met bewaren: komkommers buiten de koelkast, appels erin, aardappels en uien vooral niet samen, want dan bederft het sneller.

Minder voedsel verspillen klinkt misschien als iets kleins, maar het effect is gigantisch. Alleen al door minder eten weg te gooien, kunnen we wereldwijd een flinke hap uit de CO₂-uitstoot nemen. Want bedenk: achter elke tomaat, elke boterham en elk pak yoghurt zit een hele keten van productie, transport en koeling. Alles wat in de prullenbak eindigt, heeft dus onnodig het milieu belast. Extra pijnlijk: het zijn vooral dierlijke producten zoals vlees en zuivel die de grootste klimaatimpact hebben. Dus gooi je een bak yoghurt of een restje kipfilet weg? Dan is de milieuschade dubbel zo groot.

We willen het allemaal beter doen, 95% van de Nederlanders vindt minder verspillen belangrijk. Toch lukt het nog niet altijd, omdat plannen lastig is en het leven zich niet aan boodschappenlijstjes houdt. Maar simpele aanpassingen – zoals een weekmenu maken, restjesdag inlassen en weten wat je in huis hebt – kunnen echt een verschil maken. Minder verspillen scheelt je ook nog eens geld. Het levert je ongeveer 138 euro per persoon per jaar op. Kun je weer lekker van uit eten – als je daar maar wél je bord leeg eet.

Deze column verscheen als eerst in Men's Health-magazine. Alle Men's Health-content als eerste lezen? Sluit een abonnement af.

Volg Men's Health ook op Facebook en Instagram.