Light of Zero: wat doet het écht met je lever?
© Getty Images
Een blikje cola light of zero lijkt een goed alternatief voor suikerbommetjes als gewone frisdrank. Je zou denken dat caloriearme drankjes optimaal zijn voor je gezondheid. Helaas: nieuw onderzoek laat zien dat ook deze ‘suikervrije’ alternatieven niet zonder gevolgen zijn voor je lever.
Light-frisdrank: minder suiker, meer zorgen
Onderzoekers van de UK Biobank volgden meer dan 100.000 mensen ruim tien jaar. Ze ontdekten dat mensen die dagelijks één of meer blikjes light-frisdrank dronken, tot zestig procent meer kans hadden op MASLD (metabolic dysfunction‑associated steatotic liver disease). Bij gewone frisdrank was dat ongeveer vijftig procent.
MASLD is de nieuwe internationale naam voor wat vroeger niet‑alcoholische leververvetting (NAFLD) werd genoemd. Bij MASLD hoopt vet zich op in de lever door een verstoorde vet- en suikerstofwisseling, vaak bij overgewicht of diabetes type 2. Laat je het onbehandeld? Dan kunnen de problemen verergeren.
Interessant: in die studie werd light-drank ook in verband gebracht met een hoger risico op sterfte door levergerelateerde oorzaken.
Zero versus light: wat is het verschil?
Hoewel veel mensen ze door elkaar halen, zijn light en zero niet hetzelfde. Light-frisdrank bevat meestal een beetje suiker plus kunstmatige zoetstoffen, waardoor het minder calorieën heeft. Zero‑dranken zijn helemaal suikervrij en krijgen hun zoete smaak van zoetstoffen zoals aspartaam of acesulfaam-K.
Toch blijkt dat ook zero‑frisdranken het microbioom kunnen verstoren en metabole effecten kunnen veroorzaken vergelijkbaar met light‑dranken. Kortom: voor je lever maakt het weinig verschil.
Frequent gebruik: wanneer ontstaan klachten?
De risico’s gelden vooral als je dagelijks of meerdere keren per week drinkt. In de UK Biobank‑studie was de grens ~250 ml per dag (ongeveer één blikje) waarbij het risico duidelijk toenam.
Ook in Nederlands onderzoek wordt dit bevestigd: een hogere inname van suikerhoudende dranken werd geassocieerd met meer levervetting.
Nederlands bewijs: fructose, sap en levervet
Hoewel er minder grootschalige Nederlandse studies zijn over light/zero-frisdranken specifiek, is er bewijs dat fructose uit frisdrank en vruchtensap geassocieerd is met meer leververvetting. In het onderzoek van Maastricht UMC onder bijna 4.000 deelnemers bleek dat wie meer fructose uit frisdrank consumeerde, gemiddeld 9 % meer vet in de lever had dan mensen met lagere inname (Nieuws voor Diëtisten).
Interessant genoeg liet de inname van fructose uit heel fruit geen vergelijkbaar effect zien, waarschijnlijk doordat de vezels zorgen voor een langzamere opname.
Hoe kan frisdrank zonder of met weinig suiker je lever raken?
Light- en zero dranken kunnen de darmwand aantasten (leaky gut), waardoor ontstekingsstoffen de lever bereiken. Daarnaast kunnen zoetstoffen je honger- en verzadigingshormonen beïnvloeden, wat indirect tot vetopslag in de lever leidt.
Bij dagelijks gebruik maakt je lever weinig verschil tussen light of zero. Het zijn nog altijd betere alternatieven dan normale frisdranken. Af en toe een glas kan prima, maar regelmatig drinken kan je lever belasten. Zoals altijd: met mate.
Meer van Men's Health? Volg ons ook op Facebook en Instagram.