Oud-voetballer Finn Berk: ‘Ik krijg dreigementen omdat ik dit naar buiten breng'

Finn Berk (24) doorliep vanaf zijn tiende de jeugdopleiding van AZ Alkmaar. In die tijd zag hij de donkere kant van de voetbalwereld. Intimidatie en pesterijen waren dagelijkse kost. Op jonge leeftijd bekoelde daardoor zijn liefde voor de sport. In zijn boek Voetbaldroom vertelt hij zijn verhaal.

MH: Na zo'n 15 jaar in de voetbalwereld hing je op 22-jarige leeftijd plots je kicksen aan de wilgen. Waarom was dat?

‘Ik had mijn profcontract getekend: mijn droom was bereikt. Toen begon ik na te denken: was dit echt wat ik wilde voor de rest van mijn leven? Ik verdiende prima geld, maar het was niet zo dat ik op mijn dertigste financieel onafhankelijk zou zijn. Ik miste thuis en vond de voetbalwereld niet leuk meer. Op mijn dertiende wilde ik eigenlijk al stoppen; het paste niet bij mij als persoon. Het ging er zo keihard aan toe.’

Waarom ging je als tiener toch door?

‘Ik moest op vrijdag de feestjes overslaan en ook het patatje op zaterdag én elke dag om 6.00 uur opstaan. Dat was na een tijdje niet moeilijk meer en het voelde toch zonde om te stoppen: dan had ik voor niets zoveel gelaten. En het voetballen was mijn identiteit. Dit klinkt heel treurig, maar je hebt geen vrienden hè, ook niet binnen het team. Het is geen vriendenteam, je bent elkaars concurrenten. Ik moest er veel voor laten, ook sociaal. Mijn naam was Finn AZ, niet Finn Berk. Als voetballer gaan er deuren voor je open, maar wie ben je nog als je geen AZ meer achter je naam hebt?’

Je schreef een boek over de vervelende ervaringen die je in de jeugdopleiding had. Wat maakte die tijd zo lastig?

‘In de jeugdopleiding staat er al zo’n enorme druk op de spelers. We maakten vaak pestgedrag mee vanuit de trainers. ‘Hé dikke, je kunt er niks van. Wat speelde je kut!’ – zo ging het er elke dag aan toe. En niet alleen bij mij hoor, toen hoorde ik nog bij de beteren, ik speelde bijna altijd. Ik had het nog makkelijk, maar ik zag het om me heen gebeuren.’

Trainers die kinderen pesten? Dat klinkt extreem. Waar kwam dat gedrag vandaan?

‘De trainers zijn over het algemeen ook jong, onzeker en hebben ambities om hogerop te komen. Eigenlijk dezelfde dromen en belangen die spelers ook hebben. Dat werd me duidelijk toen mijn trainer bij AZ O19 na een verliespartij een bericht kreeg van zijn leidinggevende: ‘Geen best resultaat hè’. Mijn trainer zei: ‘Verdomme jongens, door jullie prestaties moet ik me nu verantwoorden!’ Toen realiseerde ik me pas dat die druk helemaal van boven komt.’

Ik krijg dreigementen omdat ik dit nieuws naar buiten breng

Wat wil je bereiken met je boek?

‘Mensen moeten weten wat er op die opleidingen gebeurt, voor de jonge jongens van de volgende generatie. Een week geleden werd ik nog gebeld door een moeder uit Eindhoven. Haar zoontje speelt bij PSV in de jeugd onder acht en hij kreeg te horen: je speelt verdomme slecht en bent het PSV-logo niet waard. Ik krijg vaak berichten van spelertjes die dat soort dingen meemaken. Zij en hun ouders zijn bang zich uit te spreken, omdat dat gevolgen kan hebben.

Zelfs ik krijg dreigementen omdat ik dit nieuws naar buiten breng. Ik ben geen echte bekendheid, mensen zeggen dan dat ik een sneer na geef omdat ik ‘het niet heb gered’, maar dat is niet zo. Dit is een verhaal van iedereen in de voetbalwereld, maar ik durf het te vertellen. Ik wil dat de buitenwereld dit weet en dat er iets aan wordt gedaan. Misschien inspireer ik een topvoetballer om zich ook een keer uit te spreken.’

Heb je enig idee hoe je dit probleem zou kunnen aanpakken?

‘Bijvoorbeeld bij de opleiding van trainers. Daar schijn je alleen vakinhoudelijk opgeleid te worden. Het omgaan met kinderen – hoe breng je dingen over en hoe absoluut niet – komt niet aan bod. Dat zou al een begin zijn. Uiteindelijk gaat het erom dat je de goede mensen op de goede plekken zet. Of dat nou een KNVB-mannetje is die als een agentje meekijkt, of iemand als Nathan Rutjes die op zijn manier probeert om wat menselijkheid in het (jeugd)voetbal te brengen. Ik kan wel een oplossing bedenken, maar ik ben hier natuurlijk niet in geschoold. Ik hoop met mijn verhaal vooral bewustzijn te creëren en ervoor te zorgen dat mensen het herkennen en erkennen – ik denk dat dat de eerste stap is.’

Dit verhaal las je als eerst in Men's Health 03. Als eerst al onze interviews lezen? Neem een abonnement met korting.