De zaadkwaliteit van mannen is wereldwijd in verval - dit doe je ertegen

Een schokkend nieuw onderzoek laat zien dat de spermakwaliteit van mannen wereldwijd hard achteruit holt. Waardoor dit precies komt kunnen we niet met 100% zekerheid zeggen, maar het is zondermeer zorgwekkend - ook als je nog geen directe kinderwens hebt. Hoe dat precies zit, waarom zaadkwaliteit voor jou ook belangrijk is en wat je kunt doen voor een krachtig kwakje lees je hier.

Onderzoek: spermakwaliteit schiet omlaag

Wat dit recent onderzoek zo schokkend maakt, is de snelheid waarmee de kwaliteit van ons zaad achteruitgaat. In deze meta-analyse bestudeerden onderzoekers 223 studies uit 53 verschillende landen, gezamenlijk goed voor bijna 50 jaar aan gegevens van 1973 tot en met 2018. Deze studie is een vervolg op een onderzoek uit 2017, waar al werd aan getoond dat de zaadkwaliteit in Noord-Amerika, Europa en Australië daalde. De meest recente analyse laat deze trend wederom zien, en ziet vergelijkbare dalingen in Zuid- en Midden-Amerika, Azië en Afrika.

Sinds 1973 valt al een neerwaartse trend te herkennen in zaadkwaliteit, maar volgens de onderzoekers is het verval in spermaconcentratie (en dus vruchtbaarheid) sinds de eeuwwisseling nog sneller gedaald. Waar het eerst met 1.16% daalde per jaar is dat sinds het jaar 2000 verdubbeld: 2.64% afname per jaar.

Waardoor neemt de spermaconcentratie bij mannen af?

Het onderzoek was niet bedoeld om de oorzaak van dit verval te verklaren. Maar de onderzoekers vermoeden een combinatie van meerde factoren die onder andere te maken hebben met je testosteronhuishouding. Denk aan blootstelling aan chemicaliën, een ongezond dieet of slaapritme. Daarnaast is spermaproductie gevoelig voor omgevingsgifstoffen zoals pesticiden en zelfs microplastics.

Waarom moet jij je druk maken om je zaadkwaliteit?

Misschien lees je dit artikel en denk je: boeie, ik hoef toch geen kinderen. Wat maakt mij die zaadkwaliteit nou uit - die gedachte kunnen we begrijpen. Toch is het ook voor jou niet zo onbelangrijk als het lijkt. Slechte zaadkwaliteit heeft niet alleen te maken met vruchtbaarheid, maar ook gezondheid. Je spermakwaliteit is namelijk een goede indicator van hoe het er met je gezondheid voorstaat.

Zo hebben meerdere onderzoeken aangetoond dat slechte spermakwaliteit het risico op teelbalkanker, en hart- en vaatziektes vergroten. Een lage spermakwaliteit kan ook wijzen op problemen met je testosteronspiegel. Problemen met dit mannelijke hormoon kunnen hele vervelende problemen meebrengen. Zeker wanneer je een actieve sporter bent en je dit hormoon hard nodig hebt om spiergroei te stimuleren.

Dit kan je doen om de kwaliteit van je zaad te verbeteren

Goed nieuws voor mannen: je maakt continue nieuwe spermacellen aan. Hoef je verder niets voor te doen. En in ongeveer 2,5 maand is je totale zaadvoorraad volledig ververst. Dat betekent dus dat blootstelling aan schadelijke stoffen of schadelijk gedrag nagenoeg teniet gedaan kan worden. Je hebt het zelf in de hand om je zaadkwaliteit weer op te krikken. Met deze tips bewaak je jouw gezondheid (en vergroot je de kans op toekomstig nageslacht):

1. Stop met roken
   Alsof er nog niet genoeg redenen zijn om te stoppen met roken: het verbeteren van je zaadkwaliteit is er nog een. Roken beschadigt het DNA in zaadcellen en verlaagt de zaadconcentratie en beweeglijkheid.
2. Minder je alcoholconsumptie
   Het (overmatig) nuttigen van alcohol vermindert je testosteronniveau. Dit kan leiden tot een verminderde zaadaanmaak.
3. Eet voeding rijk aan antioxidanten
   Voeding met antioxidanten zoals vitamine C, E en zink kan helpen met het beschermen van je zaadcellen tegen schade
4. Verminder blootstelling aan plastics en weekmakers
   Plastics zoals fralaten en BPA kunnen hormoonverstorend zijn. Deze komen vooral vrij bij het verwarmen van plastics in voedselverpakkingen. Warm je mealpreps niet meer op in een plastic bak, maar switch naar een glazenbakje of bord.
5. Prioriteer slaap en beweging
   Cruciaal voor hormoonproductie en het beheersen van stress. Zowel stress, een gebrek aan slaap en een gebrek aan (matig-intensieve) beweging is slecht voor je testosteron en kan zo indirect je zaadkwaliteit benadelen.

Test je testosteron

Testosteron is een van de belangrijkste hormonen voor een man. Belangrijk dus, om zeker te weten dat je testosteronspiegel in orde is. Als je zorgen hebt, ga dan eens langs bij je huisarts. Je bent zeker niet de enige man die hier problemen mee ondervind. Wat echter een gezond testosteronniveau is, verschilt per persoon.

Meer van Men's Health vind je op Facebook, Instagram en TikTok.