Wat is genoeg testosteron? Een dokter legt uit
Het gaat er vooral om hoe jij je voelt.
© Getty Images

Wat normaal is als het gaat om testosteronspiegels, is relatief. "Normaal" verschilt van persoon tot persoon, en artsen zeggen dat je werkelijke waarde misschien niet zo belangrijk is als je misschien denkt. Hoe iemand zich voelt, is de belangrijkste maatstaf.
'Het gaat niet alleen om de cijfers', legt arts en uroloog Paul Gittens uit. Gittens is de oprichter van de Rockwell Centers for Sexual Medicine and Wellness in New York City en Pennsylvania. 'Het gaat erom welke symptomen jij merkt bij de cijfers die je ervaart.'
Testosteron is een hormoon dat door de teelballen wordt aangemaakt en een essentiële rol speelt bij je libido, spermaproductie, spiergroei, botgroei, haargroei, stemverlaging en de productie van rode bloedcellen. Maar iedereen functioneert op een ander testosteronniveau, zegt Gittens. Je testosteronspiegel fluctueert zelfs gedurende de dag. Dus, wat is "normaal"? En maakt het uit? We vroegen het de experts.
Welke testosteronspiegel wordt als normaal beschouwd?
Een normale, gezonde testosteronspiegel kan binnen een breed bereik vallen. Gezonde waarden liggen volgens sommige artsen meestal tussen de 264 nanogram per deciliter (ng/dl) en 1000 ng/dl. Alles onder de 264 ng/dl is laag, en allles boven de 1000 ng/dl is een hoog testosterongehalte. 'Maar er is veel variatie binnen het normale bereik', zegt Gittens. 'Sommige mensen voelen zich al ellendig bij 310 of 350. Dus je moet individueel kijken naar hun symptomen.'
'Over het algemeen nemen testosteronwaarden af vanaf je dertigste', zegt huisarts Brian Black. 'Testosteronwaarden fluctueren gedurende de dag en zijn meestal 's ochtends het hoogst. Daarom testen artsen je waarden meestal 's ochtends', voegt hij daaraan toe. 'Er worden twee tests op verschillende dagen gedaan om een goede meting te krijgen. Als je testosteronwaarden laag zijn, bepaalt je arts het beste behandelplan. Testosterontherapie is een veelvoorkomende behandeling.'
Mogelijk ervaar je helemaal geen symptomen van een laag testosterongehalte, ook al is je spiegel lager dan 264 ng/dl. 'Het is niet zo dat als iemand 300 ng/dl heeft, je automatisch een laag testosterongehalte hebt', zegt uroloog en Men's Health-specialist Justin Dubin. Ook andere artsen zeggen dat je T nog steeds gezond kan zijn onder de 264 ng/dl.
Wat beïnvloedt de testosteronspiegel?
Er zijn veel factoren van invloed op je testosteronspiegel, maar leeftijd is een belangrijke factor. Naarmate je ouder wordt, zal je totale testosteronspiegel waarschijnlijk met ongeveer 1,6 procent per jaar dalen.
Gewicht speelt ook een rol. Er is een verband tussen obesitas en een laag testosterongehalte. Leptine, een hormoon dat in vetcellen voorkomt, zou de testosteronproductie remmen. Overtollige vetcellen kunnen daarnaast de oestrogeenspiegel verhogen, wat de testosteronspiegel weer verlaagt.
Andere factoren die je testosteron kunnen verlagen zijn:
- Medicatie, waaronder chemotherapie
- Testikelletsel
- Problemen met de schildklierfunctie
- Chronische ziekten of infecties, zoals hiv, hypertensie of een hoog cholesterolgehalte
- Gebruik van opioïden
- Gebruik van steroïden
Is een hoog testosterongehalte goed?
Als het om je testosterongehalte gaat, is meer niet altijd beter. En testosterongehaltes zijn in ieder geval geenmaatstaf voor mannelijkheid, zeggen de artsen. 'Dat je testosterongehalte heel erg hoog is, betekent niet dat je een beter libido hebt of zoiets', zegt Dubin. 'Iedereen heeft een ander lichaam.'
Gittens vertelt dat hij patiënten zich vaak richten op een specifiek testosterongehalte, vaak iets wat ze online hebben gelezen. 'Ze staren zich stuk op die cijfers, en dat kan schadelijk', voegt hij eraan toe.
'Als je aan de hoge kant zit, kan het zelfs schadelijk zijn, afhankelijk van de precieze waarden', zegt endouroloog John Lynam. 'Een hoog testosterongehalte kan een aantal symptomen veroorzaken, zoals een laag spermagehalte, stemmingswisselingen, slapeloosheid en een hoge bloeddruk.'
Het komt echter zelden voor dat mannen van nature een hoog testosterongehalte hebben. Als dat wel zo is, is dat vaak geen goed teken. Zo'n enorm hoog T-gehalte wordt meestal veroorzaakt door teelbaltumoren of bijnieraandoeningen. 'Mannen die anabole steroïden gebruiken of testosterontherapie ondergaan zonder toezicht van een arts, kunnen ook een té hoog testosterongehalte krijgen', zegt Black.
Wat gebeurt er als mijn testosterongehalte te laag is?
Hopelijk begrijp je het na dit artikel: een lage T-waarde hoeft niet per se behandeld te worden, tenzij je symptomen ervaart.
'Er zijn genoeg mannen die zich volkomen normaal voelen met 'lagere' waardes', zegt Justin Dubin. 'Mensen zijn meer dan alleen cijfers, dus je behandelt iemand op basis van zijn of haar verhaal en daarna pas de laboratoriumresultaten'
Welke symptomen kan ik ervaren bij lage t-waarden?
Een laag testosterongehalte kan veel onaangename effecten veroorzaken, waaronder een laag libido, spierverlies, een negatieve stemming en weinig energie. Als dit op jou van toepassing is, zal je arts waarschijnlijk mogelijke oorzaken van een laag testosterongehalte uitsluiten, zoals obesitas, opioïdengebruik en problemen met de hypofyse of de testikels. Daarna zal je arts de juiste aanpak bepalen, die kan variëren van veranderingen in levensstijl tot hormoontherapie.
Hoe weet je wat jouw testosterongehalte is?
Artsen zeggen over het algemeen dat je je geen zorgen hoeft te maken over je exacte testosterongehalte – of zelfs maar te weten wat het is – tenzij je last hebt van verontrustende symptomen. 'Mijn filosofie is altijd meer gericht geweest op het behandelen van de persoon en zijn/haar symptomen dan op absolute getallen en waarder', zegt Lynam. 'Als je testosterongehalte laag is en je daar last van hebt, zijn er behandelingen mogelijk.'
Welke behandeling krijg ik wanneer mijn testosteron laag is?
Als jij symptomen van een laag testosterongehalte ervaart – zoals een laag libido, vermoeidheid, depressie, erectiestoornissen of concentratieproblemen – bespreek dit dan met je huisarts. Laat je testosterongehalte controleren als je je zorgen maakt. Als je testosterongehalte blijkt te zijn, zullen artsen als eerst leefstijlaanpassingen aanbevelen, zoals meer bewegen, afvallen, meer slapen, stress verminderen en gezonder eten. Mocht dit niet baten, kom je mogelijk in aanmerking voor testosterontherapie.
'Mensen schamen zich vaak om over de tekenen van een laag testosterongehalte en de symptomen te praten, omdat er een stigma aan kleeft', zegt Dubin. 'Maar we kunnen je pas helpen, als je naar ons toe komt.'
Bron: Men's Health US.
Volg Men's Health ook op Facebook, Instagram en TikTok.