7 tekenen dat iemand potentieel een psychopaat is

Met seizoen 2 van Mindhunter op komst, is het een goed moment te duiken in de menselijke psyche. In de serie draait het specifiek om serial killers, maar niet elke psychopaat vertoont crimineel gedrag. Hoe herken je psychopaten in je omgeving?

'Je moet psychopaten niet verwarren met een psychose', aldus de gepensioneerde FBI agent, en de schrijver van het boek Mindhunter (waarop de serie gebaseerd is), John E. Douglas. Veel psychopaten leidden een doodgewoon leven, maar hoe weet je of iemand ook psychopathische neigingen heeft?

Ze zijn narcistisch

Narcisme is een van de kernelementen van psychopathie. Niet alle narcisten zijn psychopaten, maar alle psychopaten zijn wél narcisten. Als iemand iets verkeerd doet en daar achteraf spijt van heeft, is diegene vaak een narcist. Als diegene überhaupt geen schaamte of schuldgevoel kent, is het sneller een psychopaat. 'Ze geloven dat zij boven de wet staan, ontheven van maatschappelijke regels, en ze liegen, bedriegen of ...moorden, als ze daar baat bij hebben,' aldus Joe Navarro, de auteur van Dangerous Personalities.

Ze zijn onvoorspelbaar

Emotioneel instabiele individuen zijn zeer onvoorspelbaar. Het ene moment leven ze op een roze wolk, terwijl ze zich een moment later slachtoffer voelen. Deze wisselvalligheid van emoties leidt tot onvoorspelbaar gedrag, wat typerend is voor een psychopaat.

Ze zijn experts in mensen 'lezen'

Psychopaten ervaren geen emoties zoals 'normale' mensen dat doen. Wel zijn ze in staat om emoties van anderen te begrijpen en in hun eigen voordeel te gebruiken. 'Vriendschappen' van psychopaten dienen altijd een doel. Ze willen er iets aan hebben en zullen de persoon manipuleren om te krijgen wat ze willen. 'Psychopaten berekenen de bruikbaarheid van hun slachtoffers voor hen, dit kan variëren van geld, macht en seks tot erkenning,' aldus criminoloog Robert D. Hare.

Ze zijn manipulatief

Psychopaten zijn over het algemeen ontzettend charmant. Ze kunnen meelevend en sympathiek zijn en hun verhalen zijn opwindend en geloofwaardig. Een teken dat er iets niet helemaal in orde is, is al hun verhalen niet kloppen. Psychopaten zijn pathologische leugenaars en verzinnen verhalen die de band met hun slachtoffers versterkt. 'Psychopaten proberen uit hun slachtoffer te halen waarnaar ze opzoek zijn. Dit kunnen ze doen door hun persoonlijkheid te veranderen in een fictief persoon, die nodig is om hun slachtoffer te manipuleren,' aldus criminoloog Hare.

Ze nemen veel risico

Niet alle psychopaten zijn gewelddadige criminelen. Als dit wel het geval is, komt dit veelal doordat ze moeilijk de gevolgen van hun handelen kunnen inschatten. In het algemeen proberen mensen alles met een kans op negatieve gevolgen te vermijden. Bij psychopaten werkt dit anders. Ze doen alles om datgene te krijgen wat ze willen, ongeacht de gevolgen van hun handelen.

Ze zijn snel verveeld

Psychopaten hebben de neiging meteen te handelen, in plaats van eerst na te denken. Dit komt doordat ze een lage tolerantie voor verveling hebben, en henzelf daarom altijd bezig proberen te houden. Elke activiteit voelt voor hen als een beloning, en daarom zijn ze snel verveeld.

Ze zijn charismatisch

Aan de oppervlakte zijn psychopaten hartstikke meelevend. Ze zijn vaak charmant, goede sprekers en vermakelijk voor anderen. Dit is echter een dekmantel voor de laag die daaronder ligt, wat er daadwerkelijk in hen omgaat. Ondanks dat niet alle psychopaten 'evil' zijn, zijn ze meester in het verbergen van het feit dat ze de gevoelens van anderen niet delen. Omdat ze zo goed assimileren aan hun omgeving is het zeer lastig een psychopaat te identificeren.

Kleine kanttekening: Uiteraard dient dit lijstje puur ter vermaak en is het geen sluitende aanleiding om mensen daadwerkelijk als psychopaat aan te wijzen.