6 effectieve tips tegen uitstelgedrag

Er is een reden waarom een heleboel mensen zoiets als een half geschilderde keuken op hun geweten hebben, zegt Rosabeth Moss Kanter, hoogleraar aan de Harvard Business School en schrijver van het boek Confidence: How Winning Streaks and Losing Streaks Begin and End. Tussen de opwinding bij de aanvang van een project en de vreugde bij de voltooiing ervan ligt een eindeloos middenstuk waar het heilige vuur begint te doven en je zelfvertrouwen barstjes gaat vertonen. ‘Dat is de fase waarin het moeilijk wordt,’ zegt Kanter. Hier zes stappen om over dat dode punt heen te komen.

Stap 1: Schat in hoeveel tijd je denkt nodig te hebben. En verdubbel het.

Waarom je dat moet doen? Omdat je in het begin nog enorm enthousiast bent, en daardoor veel te optimistisch, met als gevolg dat je gaat denken dat het allemaal wel mee zal vallen. Toen Canadese onderzoekers aan bachelorstudenten psychologie vroegen hoelang ze over hun scriptie zouden doen als werkelijk alles tegenzat, was het antwoord (gemiddeld): 48,6 dagen. En als alles mee zou zitten, gingen ze uit van gemiddeld 27,4 dagen. Twee keer fout: het kostte ze gemiddeld 55,5 dagen.

Jon Acuff, schrijver van het boek Finish: Give Yourself the Gift of Done, noemt dit ‘het zelfbedrog van planning.’ Door een te optimistische inschatting aan het begin van een project, gooien we halverwege al snel de handdoek in de ring. Om dat te voorkomen is volgens Acuff meer nodig dan het verdubbelen van de tijd die je nodig denkt te hebben. Het lijkt hem ook verstandig om de boel minder groots aan te pakken. Stel jezelf bijvoorbeeld als doel slechts de helft van je werkbank op te ruimen, of om niet zeven, maar drie keer per week iets op je blog te zetten. ‘Als je ‘ergens helemaal voor gaat,’ kun je er zeker van zijn dat het mislukt,’ zegt hij.

Stap 2: Schreeuw je plannen niet van de daken

Er wordt weleens gezegd dat je mensen vooral moet vertellen wat je wilt gaan doen. Het achterliggende idee: als zij het weten, ben je bijna wel verplicht om je klus te klaren. En lukt je dat niet, dan moet je tekst en uitleg geven.

Maar volgens Acuff zijn hier flinke nadelen aan verbonden. Stel dat je tegen een paar vrienden zegt dat je je tuin onder handen gaat nemen. Wat doen die dan? Ze slaan je op je schouder en zeggen: ‘Goed, man!’ In feite feliciteren ze je. Daardoor krijg jij een tevreden gevoel voordat je überhaupt een begin hebt gemaakt, en dat ondermijnt je geestdrift als je echt aan de gang bent.

Stap 3: Breng structuur aan in je project

Klinkt logisch, toch? Ja en nee. We lopen vaak halverwege vast omdat de omvang van een project ons begint te verlammen. Denk dus niet aan alles wat je nog te doen staat, maar richt je volledig op het eerstvolgende klusje. Stel, je wilt een boomhut voor je kinderen bouwen. Dan zou je kunnen beginnen, zegt organisatie- en timemanagementcoach Frank Buck, door tips te vragen aan die ene buurman die al een gave boomhut heeft.

Buck adviseert ook om dingen op te schrijven als ‘Robert van Vliet bellen xx boomhuis klaar.’ ‘Dat ‘xx’ dient als scheidslijn tussen waar je nu mee bezig bent en wat je wilt bereiken,’ zegt hij. ‘Als je die twee woorden samen ziet, word je eraan herinnerd dat elke stap je dichter bij je doel brengt.’

Stap 4: Volg je eigen regels

Acuff had ooit het voornemen om honderd boeken per jaar te lezen en liet dat weten op social media. ‘Ik kreeg reacties als: ‘Dat boek telt niet, want het is een stripverhaal of een luisterboek.’ Daardoor begon ik te twijfelen aan het project. Maar toen dacht ik: wie bepaalt hier eigenlijk wat er meetelt en wat niet? En ik besefte dat ik dat was. Mijn project, mijn regels.’

Stap 5: Doe in het begin zoveel mogelijk

In 2011 besloot de toen 23-jarige Scott Young, schrijver uit Vancouver, binnen een jaar een door hemzelf samengestelde studie computerwetenschappen van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) te volgen. (Sommige colleges en examens zet het MIT online.) Het ging om 33 colleges over onder andere natuurkunde, scheikunde en economie. ‘Niet het volledige MIT-pakket, maar het kwam aardig in de buurt,’ zegt hij.

Young kende zichzelf goed genoeg om te weten dat hij dit op een gegeven moment niet vol zou houden. Dus stemde hij zijn MIT Challenge, zoals hij het zelf noemde, daarop af. ‘Ik deed de eerste tien colleges binnen drie maanden. Daardoor kwam ik goed op stoom en was de tweede helft makkelijker dan de eerste.’ Het werkte, de 33 colleges kostten hem iets minder dan een jaar.

Stap 6: Laat doordringen wat opgeven betekent

Acuff waarschuwt: ‘Onvoltooide projecten verdwijnen niet. Ze blijven rondspoken.’ Als je steeds maar weer opgeeft, heb je jezelf daar mee. Maak je daarentegen iets af, dan hoef je er verder niet meer over te tobben, bouw je zelfvertrouwen op en staan alle dozen uiteindelijk netjes in de schuur.

Volg je Men's Health al op Facebook en Instagram?