Dwangmatige lach van The Joker bestaat écht
Smile.
In The Joker, de nieuwe film van Todd Phillips in de Batman-reeks, speelt Joaquin Phoenix de rol van Arthur Fleck, een man die in een neerwaartse spiraal raakt en zo zijn alter-ego leert kennen: 'The Joker'.
Zonder belangrijke clous te verklappen, kunnen we het hebben over de lach van Arthur Fleck. Het is een ongecontroleerde lach, die op ongemakkelijke momenten opkomt, zoals in de bus. Oftewel, een mooie karaktereigenschap voor een bad guy, maar wat blijkt: het is een écht bestaande medische conditie.
Hersenletsel
PBA, oftewel het pseudobulbar affect, wordt gekenmerkt door frequente, onvrijwillige huilbuien, gelach of andere emotionele uitingen, die overdreven zijn of losgekoppeld van de werkelijke emotionele toestand van het individu. Het wordt meestal veroorzaakt door hersenletsel of neurologische aandoeningen die invloed hebben op hoe de hersenen emoties verwerken.
Mensen die PBA hebben, ervaren emoties op vrijwel dezelfde manier als anderen, maar ze zijn geneigd het op een 'overdreven of ongepaste manier' uit te drukken. Een (minutenlange) lachuitbarsting verandert veelal in tranen, en wordt daarom vaak aangezien voor een symptoom van depressie. Iemand met PBA kan dan ook verkeerd gediagnosticeerd worden als depressief. Het verschil is dat PBA huilbuien relatief korte periodes zijn die niet gepaard gaan met het enorme verdriet.
The Joker aan 't woord
De langdurige en niet te stoppen lach, die door omstanders als ongepast wordt bestempeld, bezorgt jou als bioscoopbezoeker een ongemakkelijk gevoel. Is het grappig, of zielig? Dat zelfs bioscoopbezoekers zich geen houding weten te geven, geeft aan hoe ongemakkelijk wij het 'ongepast' lachen vinden. Arthur Fleck kan er echter niks aan doen en is een product van zijn aandoening.
Wat zegt Joaquin Phoenix zelf over zijn personage? 'Het is moeilijk om geen sympathie te hebben voor iemand die zoveel jeugdtrauma heeft meegemaakt. Hij ziet overal gevaar. Betekent dit dat zijn acties zinvol of gerechtvaardigd zijn? Uiteraard niet. Er is een punt waarop hij de grens overschrijdt waar ik niet langer aan zijn zijde kan blijven. Maar het stelde me in staat om hem zonder oordeel en met meer compassie te benaderen.'