Het leven van Anton Geesink: de 'Killer in Kimono'
55 jaar geleden verhief Geesink judo tot een olympische sport.
© Getty Images - Keystone
Je sportschool is vast verrijkt met zachte vloertegels, waarop jij je dumbbells kan laten neer kletteren. Maar een dergelijke vloer wordt ook nog voor een andere sport gebruikt: judo. Daarop worden geen volgeladen barbells, maar personen neergesmeten. Nu klinkt judo misschien niet heel spannend, maar wat als we vertellen dat het een Nederlander was die deze sport op de internationale kaart heeft gezet?
De Olympische Spelen van ‘64
Anton Geesink is onder de jonge Nederlanders waarschijnlijk niet meer zo bekend, maar in Japan zingt zijn naam nog altijd voorzichtig rond. Want ooit onderwierp het hele land zich aan zijn wonderlijke werptechniek, toen hij een sportieve aardverschuiving veroorzaakte op de Olympische Spelen van 1964. De Spelen werden dat jaar gehouden in het land van de vechtsporten: Japan.
Judo – wat zoiets als 'zachte weg' betekent - was voor 1964 nooit eerder een Olympische Sport. Judo werd in 1964 geïntroduceerd als demonstratiesport. Niet wetende dat het een Nederlander werd die de demonstratie zou geven. De trots van Japan zou genadeloos tegen de grond worden gesmeten, door een gigant uit Nederland.
Gigant Anton Geesink
In 1961 werd Geesink al eens Wereldkampioen Judo, wat door de Japanners als een vergissing werd bestempeld. Want hoe kon een eenvoudige Nederlander kampioen worden in hún sport? Het moest geluk zijn. Geesink moest zich, ondanks zijn titel, dus nog altijd bewijzen. Die kans diende zich aan op de Olympische Spelen van ’64. Een kans die hij met beide handen zou aangrijpen.
In de vorm van zijn leven 'vocht' – judo is een verdedigingssport – de Nederlandse reus zich overtuigend naar de finale. Met Anton's 1,98 meter en 120 kilo’s aan lichaamsgewicht konden de Japanners niet omgaan. In de tweede ronde van de Spelen won hij op punten van zijn tegenstander Akio Kaminaga, de trots van Japan.
De finale in open klasse
De open klasse is bijzonder, omdat het geen verdeling kent op lengte en gewicht. Judo is een technieksport, waarbij lengte en gewicht ondergeschikt is aan vaardigheid – waarschijnlijk bedacht toen Japan nog niet bekend was met reuzen van 120 kilogram.
Na het verlies tegen Geesink kwam Akio Kaminaga via de herkansingen alsnog in de finale. In die finale had Kaminaga, onder het oog van de Japanse keizer, Geesink in bedwang moeten houden, om de eer van Japan hoog te houden. Het was echter de Nederlander die zijn immense gewicht boven op dat van Kaminaga kreeg. De hoop van Japan werd een kansloos slachtoffer van de kracht van Geesink. Het hele land keek toe en leek, net als hun nationale trots Akio Kaminaga, als in een houdgreep vastgehouden.
Zo won Anton Geesink de gouden medaille in de open klasse van de Olympische Spelen in 1964. Het Keizerrijk werd gedompeld in een korte periode van nationale rouw, toen hun judoka-trots machtig werd getrotseerd door de Nederlandse ‘Killer in Kimono’, zoals schrijver Kees Koman hem lovend noemde. Tegenwoordig geldt Geesink in Japan nog altijd als een van de her-uitvinders van de judosport.
Anton Geesink award
De man die de belangrijkste prijs ontnam van een trotse natie als Japan stond toch vooral bekend als een gever. Iemand die de sport judo, en de sport in het algemeen, ontzettend veel heeft gegeven. Daarom wordt tot op heden nog altijd de Anton Geesink-award uitgereikt aan de persoon die in dat jaar het meeste aan zijn of haar sport heeft gegeven.
Op 27 augustus 2010 overleed Anton Geesink op 76-jarige leeftijd. Maar met de naar hem vernoemde award, de naar hem vernoemde straat in Utrecht en de plannen om in Amsterdam een brug naar Geesink te vernoemen, leeft zijn geest nog altijd voort in de gedachten van ons land, en de gehele sportwereld. Met name de judosport zal voor eeuwig een hechte (zwarte) band hebben met de naam Anton Geesink.