Oorzaken, risico's en herstel: Alles wat je wil weten over verstandskiezen trekken
Het verhaal achter de pijnlijke ingreep.
© Getty Images
Waarom hebben we die verstandskiezen eigenlijk, en wat zijn de risico's als ik ze laat zitten? Lees hier alles over het trekken van je verstandskiezen.
Een groot deel van de Nederlands krijgt ermee te maken: verstandskiezen verwijderen. De ervaringen verschillen nogal. Waar de een met 5 minuten buiten staat, is het voor de ander echt geen pretje. Het laten trekken van verstandskiezen staat volgens sommigen in het rijtje middeleeuwse taferelen: vierendelen, radbraken en kielhalen. De galg is het nog net niet. In dit artikel hopen we je belangrijkste vragen en zorgen over het verwijderen van verstandskiezen weg te nemen.
Waarom hebben we verstandskiezen?
Verstandskiezen waren nuttig toen we grof voedsel aten en daarom een groter gebit nodig hadden om voedsel te kauwen. Nu zijn ze overbodig en vallen verstandskiezen onder onnodige lichaamsdelen. Daarnaast is de vorm van onze kaak door evolutie wat smaller geworden, waardoor bij velen überhaupt geen ruimte meer is voor verstandskiezen.
Een deel van de mensen heeft geen verstandskiezen, en blijft het leed bespaard. Bij de rest breken de verstandskiezen door na de pubertijd, richting je twintiger jaren: een leeftijd waarop je verstandig wordt.
Wat als verstandskiezen doorkomen?
Dit gaat eigenlijk net als met andere tanden, dat weet je misschien nog van toen je jonger was. Het kan gepaard zijn met een drukkend, pijnlijk gevoel. Bij een groot aantal mensen staan de verstandskiezen echter al scheef in de kaak, waardoor doorkomen geen optie is.
Waarom moeten verstandskiezen soms getrokken worden?
Vaak worden ze weggehaald als het doorkomen fout gaat, ze scheef groeien of andere problemen achterin je gebit veroorzaken. In sommige gevallen is er simpelweg te weinig ruimte in de kaak om ze naar buiten te laten groeien. Op röntgenfoto's die je tandarts regelmatig laat maken, kun je vaak al zien wat voor jou het geval gaat zijn. Je tandarts adviseert dan wat je met je verstandskiezen kunt doen.
Risico’s van het laten zitten van verstandskiezen
Kaakchirurgen trekken geen verstandskiezen voor de lol, maar om toekomstige complicaties te voorkomen. Kiezen die scheef groeien kunnen bijvoorbeeld ontstekingen veroorzaken. En die zijn een stuk minder onschuldig dan ze klinken. Door een ontsteking te verwaarlozen kan je goed ziek worden, en het kan zelfs dodelijk zijn. De kiezen zitten namelijk op een plek in het lichaam met vitale functies in de buurt.
Ook wanneer ze wel recht in je kaak staan, kan het laten zitten van je verstandskiezen een risico vormen. Zo kan door ruimtegebrek een enorme druk op je overige tanden en kiezen worden uitgeoefend. Hierdoor kunnen je tanden scheef komen te staan. Ook kan tandbederf een risico zijn, aangezien verstandskiezen lastig te bereiken zijn tijdens het poetsen.
Hoe verloopt het trekken van verstandskiezen?
Allereerst bepaalt de tandarts aan de hand van foto's hoe diep de kies zit, en wat de relatie met de nabijgelegen kaakzenuw is. Wanneer de kies te dicht bij de zenuw en/of te diep in de kaak ligt, word je doorverwezen naar de kaakchirurg. In beide gevallen wordt je kaak verdoofd, voordat er een sneetje in je tandvlees wordt gemaakt, de kies en wortel worden los geboord, gebroken en uit je kaak geplukt.
Doet verstandskiezen trekken pijn?
De kaakchirurg zou zeggen dat je ondanks de verdoving 'wat druk kunt voelen'. En de verhalen op verjaardagen lopen vervolgens nogal uiteen. Bij de een vliegen de verstandskiezen er moeiteloos uit, en bij de ander loopt het uit op een slopend gevecht tussen de kies en de kaakchirurg.
Wat vaak wel overeenkomt is het nare, brekende geluid dat iedereen die z'n kiezen laat verwijderen zich kan herinneren. Maar als de ingreep op dat moment echt pijn doet gaat er iets mis met de verdoving. Probeer alsjeblieft geen bikkel te zijn en geef het gewoon aan de tandarts of chirurg aan!
Nazorg en herstel na het trekken van verstandskiezen
Het wondje dat achterblijft in je mond, wordt netjes gehecht. Deze hechtingen lossen na verloop van tijd op in je mond, daar hoef je dus niet voor terug te komen. Wel is het belangrijk om je wond goed te spoelen na het eten. Vaak krijg je hier een spuitje voor, waarmee je dit handmatig kunt doen. Hiermee voorkom je dat er etensresten in je wond blijven zitten na het trekken van je verstandskiezen.
Complicaties na het trekken van verstandskiezen
Het gaat hoe dan ook (een beetje) pijn doen na het trekken van je verstandskiezen. Hiertegen kun je pijnstillers nemen. Daarnaast zwelt bij veel mensen de wang op, en zal de wond nog een uurtje kunnen bloeden. Hierdoor kan je speeksel ook wat rood zijn. Wanneer de zwelling na 3 á 5 dagen nog niet afneemt is het verstandig om contact op te nemen met het ziekenhuis. Zij kunnen voor je inschatten of er iets aan de hand is.
Wat mag je eten na het trekken van verstandskiezen?
In principe mag je alles eten, maar het is aan te raden om niet teveel hard eten te eten. Zacht en vloeibaar is waarschijnlijk je way to go. Fijn voor jou, want een eiwitshake kun je er gewoon nog ingooien. Al raden we intensief sporten nog even af.