Waarom je al je hele leven verkeerd slaapt
Een siësta is zo gek nog niet.
© Getty Images - Tetra Images
Midden in de nacht word je wakker, en kan de slaap niet meer vatten. Je blijft liggen woelen tot de eerste zonnestralen je eraan herinneren dat het -gaap- tijd is om op te staan. Waarom werd je eigenlijk wakker na slechts een paar uurtjes slaap?
Het algemene advies is om tussen de 7 en 9 uur slaap te pakken per nacht. Vanaf jongs af aan gaan je er vanuit dat dit één slaapsessie is. Maar wat blijkt? Midden in de nacht wakker worden is een bekend fenomeen waarbij je even je bed uitgaat, doet wat je niet laten kunt, om vervolgens voor de tweede slaapronde je bed in te duiken. Er is enig bewijs dat deze periode van wakker zijn tussen twee afzonderlijke slaapperioden de norm was, voordat de Industriële Revolutie hier een einde aan maakte.
Historisch verschijnsel
Door de geschiedenis heen zijn er talloze verslagen bekend, van medische teksten tot gerechtelijke dossiers en dagboeken, waarin wordt gesproken over gesegmenteerde slaap. In twee shifts slapen was, als we de overleveringen mogen geloven, doodgewoon.
Antropologen hebben aanwijzingen gevonden dat bi-modaal slapen -in twee shifts dus- tijdens het pre-industriële Europa als de norm werd beschouwd. Het begin van de slaap werd niet bepaald door een vast bedtijd, maar door 't feit of er nog dingen gedaan moesten worden.
Nachtelijk momentje
Historicus A. Roger Ekirch beschrijft hoe huishoudens na zonsondergang onder de wol doken om een paar uur later voor een uurtje of twee wakker te zijn. Na deze nachtelijke activiteiten dook men voor een tweede slaapsessie in bed -en sliep zo door tot het ochtendgloren.
Tijdens deze waakperiode zouden mensen ontspannen door bijvoorbeeld te lezen of seks te hebben. Of mensen grepen 't momentje midden in de nacht aan om huishoudelijke taken te verrichten als naaien of hout haken (lekker voor de buurman). En dat allemaal met enkel maanlicht of olielampen.
Van twee naar een slaapsessie
Historicus Ekirch ontdekte ook dat verwijzingen naar de eerste en tweede slaap aan het einde van de 17e eeuw begonnen te verdwijnen. Dit zou zijn begonnen in de hogere klassen in Noord-Europa en daaropvolgende 200 jaar zijn uitgespreid naar de rest van de westerse samenleving.
Interessant is dat het verschijnen van slapeloosheid in de literatuur aan het eind van de 19e eeuw samenvalt met de periode waarin de verslagen over gesegmenteerde slaap beginnen te verdwijnen. Toeval? De keuze is aan jou.