Kan iedereen een marathon lopen op doorzettingsvermogen?

Alhoewel een marathon lopen fysiek veel van je vraagt, is het ook een mentale uitdaging. Een marathon uitlopen vereist tenslotte moed, doorzettingsvermogen en toewijding. Maar betekent dit dat iedereen met voldoende doorzettingsvermogen – ongeacht niveau, ervaring en voorbereiding – een marathon zou kunnen lopen?

Is het ons lichaam dat ons laat stoppen of onze mentaliteit?

Experts zijn het er unaniem over eens dat het brein de lichaamsbeweging regelt. We stoppen namelijk met hardlopen lang voordat onze energievoorraden erdoorheen zijn. Hierdoor heeft de beslissing om te stoppen ‘in feite’ niks te maken met je spieren of energie, maar alles met je hersenen. Maar of doorzettingsvermogen hiervoor voldoende is, is nog maar de vraag. Experts zijn het over de exacte reden namelijk nog niet eens. Zo is hoogleraar sportwetenschappen Samuele Marcora aan de University of Kent ervan overtuigd dat de beslissing om te stoppen met hardlopen puur mentaal is, terwijl bewegingswetenschapper Tim Noakes denkt dat het brein reageert op signalen van je lichaam. Wij zetten de twee theorieën op een rijtje.

Marcora’s theorie: stoppen is puur mentaal

'Tot voor kort werd aangenomen dat een persoon kon doorgaan met trainen totdat die het punt bereikte waarop diens lichaam niet genoeg zuurstof naar de spieren kon transporteren', vertelt Marcora aan The Mit Press Reader. ‘In dat geval zijn de spieren niet langer meer in staat om snel genoeg de benodigde kracht op te wekken.’ Marcora gelooft echter dat we tijdens het hardlopen zelden dit punt van fysieke uitputting bereiken. Hij deed verschillende onderzoeken die suggereren dat signalen van de spieren, het hart en de longen geen rol spelen bij de beslissing om te stoppen. Volgens hem heeft uitputting bij hardlopers niks te maken met het fysieke vermogen om door te gaan, maar is het puur een kwestie van opgeven. Met voldoende wilskracht en doorzettingsvermogen lijkt het volgens hem dus mogelijk dat iedereen een marathon zou kunnen lopen.

Theorie Noakes: stoppen om jezelf te beschermen tegen schade

De kans is (helaas) groot dat je tijdens een marathon hardlopers weleens onwel hebt zien worden. Bewegingswetenschapper Tim Noakes gelooft dan ook dat het brein ons laat stoppen vanwege lichamelijke redenen. Zijn theorie luidt als volgt: volgens Noakes hebben we in ons brein een soort ‘commandocentrum’ die ons lichaam beschermt tegen schade, zoals extreme uitputting of gescheurde spieren. Dit ‘commandocentrum’ analyseert binnenkomende signalen op risico’s en besluit of het verstandig is om door te gaan zodat we nooit onze fysieke grenzen overschrijden.

Marcora beweert niet dat je deze signalen moet negeren, maar geeft wel aan dat RPE – de ervaren mate van inspanning - de belangrijkste factor van duursport is. Hoe dan ook: het is altijd belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren.

Kan iedereen een marathon lopen op doorzettingsvermogen?

Of je een marathon kunt uitlopen puur op doorzettingsvermogen ligt aan welke theorie je aanhoudt: die van Marcora of Noakes. Als we naar Marcora zouden luisteren is de beslissing om te stoppen puur mentaal. Maar als we naar Noakes zouden luisteren, zal je brein je beschermen tegen eventuele schade en je daarom laten stoppen. En laten we eerlijk zijn: onervaren en ongetraind een marathon lopen is vragen om lichamelijke problemen. 'Een marathon is niet niks. Het is een aanslag op je bloedvaten, je hart, je spieren en gewrichten. Sport je zelden dan denkt je hart echt "wat ben jij nu aan het doen,’’ aldus personal hardlooptrainer Petra Kerkhove. We raden het daarom dus ook niemand aan.