Dit is waarom de honden van Tsjernobyl extreem snel muteren, aldus onderzoek
Wat voor mutaties heeft de kernramp in de afgelopen 40 jaar allemaal veroorzaakt?
© Getty Images - Anton Petrus
Op 26 april 1986 explodeerde de kernreactor van Tsjernobyl in het noorden van Oekraïne – toen onderdeel van de Sovjet-Unie – waarbij een enorme hoeveelheid radioactieve (stof)deeltjes vrijkwamen en omliggend gebied onbewoonbaar raakte. Bijna vier decennia later zijn de stad Tsjernobyl en veel delen van het omliggende gebied nog steeds onbewoond — tenzij je de daar levende dieren meerekent.
Tjernobyl: 40 jaar na de kernramp
Door het verdwijnen van de mens hebben dieren van alle soorten in de afgelopen 40 jaar enorme vrijheid ervaren. Tussen de stralingsbestendige fauna leven bijvoorbeeld duizenden wilde honden, afstammelingen van huisdieren jaren geleden zijn achtergelaten tijdens de snelle evacuatie van het gebied.
Nu 's werelds grootste nucleaire ramp bijna 40 jaar geleden plaatsvond, worden er weer mondjesmaat mensen toegelaten in de Chernobyl Exclusion Zone (CEZ), een gebied met een straal van 30 kilometer rondom de plaats van de kernramp. Dit geeft biologen de kans om te onderzoeken hoe tientallen jaren van blootstelling aan straling dieren heeft veranderd —en misschien zelfs de evolutie heeft versneld.
Wetenschappers van de Universiteit van South Carolina en het National Human Genome Research Institute onderzochten het DNA van 302 wilde honden die in of rond de CEZ zijn gevonden, om beter te begrijpen welke invloed de straling mogelijk heeft gehad. We onderzochten vragen als, hebben er mutaties plaatsgevonden waardoor de honden succesvol kunnen leven en fokken, en welke uitdagingen zijn er en hoe hebben ze deze genetisch aangepakt?', vertelde Elaine Ostrander, een hondengen-expert van de National Human Genome Research Institute, aan The New York Times. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances.
Zijn de honden in de CEZ gemuteerd?
Ja, daar bestaat geen twijfel over. Het idee dat straling de natuurlijke evolutie versnelt, is ook niet nieuw. De praktijk van het doelbewust bestralen van zaden in de ruimte om voordelige mutaties te realiseren, is een veelgebruikte methode om gewassen te ontwikkelen die geschikt zijn voor een opwarmende wereld.
Wetenschappers analyseren al jaren bepaalde dieren die in de CEZ leven, waaronder bacteriën, knaagdieren en vogels. Een studie uit 2016 wees uit dat Oosterse boomkikkers — die meestal een groene kleur hebben — vaker zwart waren in de CEZ. De biologen denken dat deze mutatie niet zomaar gebeurde, maar dat de verandering in pigmenten helpen met de verwerking van straling.
Zou er iets soortgelijks zijn gebeurd met de wilde honden van Tsjernobyl?
De verandering van de honden van Tsjernobyl
De studieresultaten onthullen dat wilde honden die in de buurt van de kerncentrale wonen, duidelijke genetische verschillen vertonen met honden die zo'n 16 kilometer verderop in de stad Tsjernobyl wonen. Het lijkt dat deze honden een snelle mutatie of evolutie hebben ondergaan als gevolg van blootstelling aan straling, maar deze studie is voorlopig slechts een eerste stap in het bewijzen van die hypothese.
Een milieuwetenschapper, die met Science News spreekt, zegt dat interpretatie van de resultaten lastig is, grotendeels vanwege het feit dat het moeilijk is om door straling veroorzaakte mutaties te onderscheiden van andere effecten, zoals inteelt.
Deze studie biedt echter de mogelijkheid voor verder onderzoek naar de effecten van straling op zoogdieren. Als eerste stap kan het DNA van honden die rondzwerven in de kerncentrale en de nabijgelegen stad Tsjernobyl, worden vergeleken met honden die in niet-bestraalde gebieden leven. Ondanks een gebrek aan harde conclusies, heeft de studie aangetoond dat het gebied ons — nu het langzaam iets bereikbaarder wordt — nog veel kan leren over de gevolgen van de kernramp voor flora en fauna.
Bron: Popular Mechanica