Hoeveel langzamer word je als je ouder wordt?
Onderzoek suggereert dat je conditie minder snel achteruit holt dan je denkt.
Naarmate je leeftijd toeneemt, merk je onvermijdelijk dat je persoonlijke records steeds meer uit zicht raken. Hoe fit je ook bent en hoeveel je ook traint: je lichaam is niet meer zo sprankelend als toen je twintig was. Ook met hardlopen begint het allemaal meer op een oude diesel dan op een formule-1 raceauto te lijken. Maar het goede nieuws: onderzoek suggereert dat je conditie minder snel achteruit holt dan je denkt. Hoe zit dat?
Onderzoek effect veroudering
'Ook als hardlopers ouder worden, willen ze toch hun tijden verbeteren', zegt Ray Fair van de Yale Universiteit. Fair onderzoekt de prestatieontwikkeling van hardlopers. 'Vaak raken ze ontmoedigd en somber als ze, ondanks hun trainingsarbeid, langzamer worden. Maar ook al zijn ze langer onderweg, relatief gezien kan het niveau toch hoger zijn dan in hun jonge jaren. Het heeft dus wel degelijk zin om te blijven trainen.'
Eerder publiceerde de onderzoeksgroep van Fair de resultaten van een studie over de effecten van veroudering op wedstrijdresultaten. Ze wilden weten in welke mate tijden teruglopen als de leeftijd toeneemt. Hiervoor brachten ze de prestatieontwikkeling in kaart van 200 mannen van 40 tot 95 jaar op de 5 en 10 kilometer en de halve en hele marathon. Daarnaast bestudeerden ze wereldrecords op die afstanden in verschillende leeftijdscategorieën.
Ze stopten alle cijfers in een wiskundige formule en dat resulteerde in een oplopende grafiek: naarmate lopers ouder worden, hebben ze meer tijd nodig om de finish te bereiken. Toch was die lijn op een aantal punten anders dan je zou verwachten.
Nauwelijks verval tot deze leeftijd
Bij het analyseren van de wereldrecords van leeftijdscategorieën, vond Fair geen dalende lijn in de tijden van lopers jonger dan 35. Tussen 35 en 40 vertraagden lopers niet meer dan één procent over de periode van vijf jaar. Zo goed als niets dus. 'Als je doortraint en blessurevrij blijft, zal je snelheid niet afnemen voordat je 35 bent', zei Fair. 'Tot 40 zie je slechts een minimale afname.'
Wanneer ga je vertragen?
Uit de studie bleek dat hardlopers vanaf hun 40e tot de leeftijd van 70 jaar ieder jaar ongeveer 1 procent trager werden. Daarna gaat de afname sneller, met ongeveer 1,5 procent per jaar. Vanaf een leeftijd van 90 jaar gaat het weer wat sneller, de achteruitgang is dan jaarlijks 2 tot 3 procent. 'Op 90-jarige leeftijd zijn lopers ongeveer half zo snel als ze in hun topjaren waren', stelt Fair.
De conclusie
De vertragende effecten van veroudering kunnen we niet stoppen, laat staan omkeren. Maar we kunnen wel proberen de beste te zijn op elke leeftijd die we bereiken. 'Van al het onderzoek dat ik heb gedaan, is dit het meest dankbare. Het maakt hardlopers die zich zorgen maken over de veroudering, gelukkiger en optimistischer over de toekomst', zei Fair. 'We moeten niet denken dat we na ons zestigste levensjaar snel in fitheid terugvallen. Het gaat echt niet zo snel bergafwaarts als we altijd dachten.'