Drie redenen waarom iedere spierbundel de Barbie-film moet zien

Wat moet jij met een film over hét vrouwelijke speelgoed icoon van de twintigste eeuw? Twee woorden vormen een goed argument: Margot. Robbie. Maar je zou bijna vergeten dat Barbie ook nog een mannelijke tegenspeler heeft. De minder populaire Ken. Gespeeld door Ryan Gosling, die met zijn opgepompte armen en strakke sixpack inderdaad de plastic perfectie van een pop nadert. Echter is dit geen ‘zo kwam Ryan Gosling aan zijn Ken-lichaam’-artikel. Dat zou compleet ingaan tegen de lessen die zijn oppervlakkig ogende personage je wil leren. Dit zijn levenslessen van Barbie en Ken. Pas op, dit artikel bevat spoilers van de film!

Lessen uit Barbie de film

De sleutelwoorden in de film Barbie zijn samenvattend: perfectie, purpose en patriarchaat. Het weergeeft op komische wijze hoe, zonder dat er al te veel bij na wordt gedacht, de mannen ooit in staat waren de macht te grijpen en zo feministische dromen onderdrukten. Misschien dat je nu direct wil stoppen met lezen. Het feminisme als anti-mannelijk gedachtegoed kan niet overal op steun rekenen. Alleen is anti-mannisme een verkeerde interpretatie van het begrip. Zoals ieder idee mensen heeft die het extremistisch opvatten. Het oorspronkelijke feminisme neemt het bijvoorbeeld ook op voor de man, die vaak leert om flink te zijn, niet te veel emoties te tonen en zich als leider of onderhouder moet manifesteren.

“I am Kenough”

Zo ondervindt ook spierbundel Gosling A.K.A. Ken. Zijn hele leven staat in teken van gezien worden door Barbie. Zijn geestelijk vaders ontwierpen hem in 1961, twee jaar na de lancering van Barbie, nu eenmaal als ‘het vriendje van’, die alleen gelukkig wordt van haar aandacht. Barbieworld is dan ook een wereld gedomineerd door vrouwen: van presidentes tot nobelwinnaressen en het hooggerechtshof. Vol mannen die hun aandacht vragen. Wanneer Ken in contact komt met de echte wereld en ziet dat mannen de baas zijn, zij secretaresses met één handgebaar wegwuiven en elkaar respecteren, simpelweg om het man-zijn.

Ken neemt deze kennis direct mee naar zijn wereld. Wanneer Barbie (iets later dan Ken) terugkomt, heeft hij haar wereld overgenomen. De Barbies dienen, de Kens regeren met harde hand. Wanneer het uiteindelijk uitmondt op een oorlog en Barbie en Ken nog eens goed in gesprek gaan, komt hij erachter dat het machtige man-zijn helemaal niet zo leuk is. Wat hij vooral nodig had, was een flinke huilbui. Hij gedroeg zich vooral zo, omdat hij niet echt wist wie hij was. Tot hij zijn emoties de vrije loop liep, nadacht over wie of wat hij écht wilde zijn en dit toonde met zijn shirt: “I am Kenough”; ik ben kenoeg.

Deze verfilmde stelling vinden we ook terug in de academische literatuur. Zo analyseren sociologe Elzbieta Korolczuk van de Södertörn Universiteit in Stockholm en Poolse schrijfster Agnieszka Graff dat de crisis van mannelijkheid enigszins samenvalt met de economische crisis die begon in 2007. Mannen verloren hun cultureel bepaalde identiteit als broodwinnaar en hoofd van het gezin, waardoor de vraag overbleef: “Wie ben ik dan?” Dit leidde weer tot sociale, persoonlijke en relationele frustraties. “Populistisch rechts maakt hier gebruik van, door gender en feminisme aan te wijzen als de oorzaak, in plaats van de gevolgen te zoeken bij het neoliberale kapitalisme”, schrijven de onderzoekers. Eenzelfde conclusie doet Pools gedragswetenschapper Małgorzata Matlak. “Prince Charming is rijk, knap, onafhankelijk en moedig. De kwetsbaarheden en onzekerheden van werkloos verlagen zelfvertrouwen. Een belangrijke onderschrijving is dat dit psychologische probleem vooral mannen raakt, die stereotyperend gezien worden als geslacht die macht verwerft via het bezit van materiële dingen.

De les: de sportschool en een goede baan zijn prima manieren om zelfvertrouwen te winnen, maar vergeet niet je karakter te ontwikkelen. Wees vriendelijk, nieuwsgierig en schaam je niet te zeggen wat je voelt.

“Cellulite, stress en depressie”

Waar de stereotype man status krijgt door materiële zaken, zo kreeg de vrouw dat altijd via haar lichaam. Via advertenties, films en schoonheidswedstrijden worden vrouwen al decennia langs een lat van het perfecte plaatje gelegd. En omdat zij traditioneel niet als kostwinner of beschermer worden gezien, is ‘mooi zijn’ alles wat ze hebben. Dit leidde ertoe dat het vrouwelijk lichaam gebruikt werd als een statussymbool, en iets dat gecontroleerd moet worden. Actrice America Ferrera, die moeder en Barbie-liefhebber Gloria speelt, geeft hierover een explosieve speech in de film. “Vrouwen moeten dun zijn, maar niet dun willen zijn, alleen gezond. Ze moeten een mommy zijn, maar mannen niet aan hun moeder doen denken. Ze moeten een carrièrevrouw zijn, maar niet te ambitieus. Mooi zijn, maar zonder mannen of medevrouwen te bedreigen met hun schoonheid”, et cetera. Conclusie: in de moderne wereld is het onmogelijk een vrouw te zijn. Want ze moet alles zijn, maar nooit te veel.

Barbie komt erachter wat het is om een echte vrouw te zijn, wanneer ze door een magische vloek ‘vermenselijkt’, wat zich uit in de zogenaamde grootste angst voor vrouwen: cellulite. Ofwel: geen perfecte, gladde poppenhuid, maar een sinaasappelhuidje met deukjes en putjes. Daar wordt wel eens moeilijk om gedaan, ook door mannen. Want mannen die in hun karakter geen deuk aanschouwen willen, denken hetzelfde over vrouwenbillen. Maar raad eens? 98 procent van de vrouwen heeft het wel ergens, weet Nieuwsblad.

En ook mannen hebben er tegenwoordig last van. Ja, de gym kan ook negatieve kanten hebben. Waar een buikje bij mannen vroeger met welvaart in verband werd gebracht, moeten ook mannen steeds meer voldoen aan een perfect plaatje. Eentje die verdacht veel lijkt op Ryan Goslings weergave van Ken. Daardoor is zo’n 48 procent van de mannen onzeker over hun lichaam. Dat wordt niet veel beter met alle perfecte lichamen op Instagram. Maar wees gerust, voor iedere perfecte foto worden er 50 verwijderd, en ééntje bewerkt. Een lichaam deukt, krult en wiebelt. Is uit verhouding en asymmetrisch. En hoewel Barbie en Ken ten grondslag staan aan deze ideaalbeelden, trekken ze dit in 2023 enigszins recht in de bioscoop.

De les: imperfecties zijn menselijk. Staar je niet blind op de perfecte plaatjes en stop met vergelijken, maar leer je eigen lichaam liefhebben.

Wees een Allan

Wie zich meer identificeert met een doodgewone, niet-hunkerige man, zal het als muziek in de oren klinken dat er nog een bijrol is. In 1964 produceerde Barbie-bedrijf Mattel de pop Allan; de beste vriend van Ken. “Hij past al zijn kleren”, was één van de verkooppraatjes, die Allan dan ook herhaalt wanneer hij zich voorstelt in de film. Allan (Michael Cera) lijkt totaal niet op de gespierde en perfecte Kens in Barbieworld, maar zijn aanwezigheid vervult een hele andere waarde dan eyecandy.

Allan is nou juist de gevoelige man, die de film zo artistiek weergeeft als in de maatschappij. Hij is eigenlijk onzichtbaar, naast alle gekabelde bicepsen en pecs. Zoals die in de maatschappij eveneens niet zo opvalt. Een Allan is niet schreeuwerig, competitief of ijdel. Hij is een goede luisteraar, maakt subtiele grapjes en is een tikkie onzeker. Maar wanneer de (Barbie)wereld hem nodig heeft, is hij de onverwachte held. Niet ieder man is een Ken, sommige zijn, als er niet langs ze opgekeken wordt, een fantastische Allan.

De les: wanneer iedereen zijn best doet om overal bovenuit te springen, val je juist op als je met beiden benen op de grond blijft staan. Kortom: wees lekker jezelf, dan kom ook jij ooit op je plek.

Het leven is verre van perfect. Al ontdekt Barbie uiteindelijk dat dat juist de charme ervan is. In haar feilloze leven, waar nooit iets misging, kwam ze erachter dat puntgave perfectie… de grootste imperfectie is. Ondanks het lijden, stressen en werken, kiest ze veel liever voor een bestaan als mens dan een poppenleven. Dus, misschien maak jij je druk dat je er niet uitziet als Ken Gosling? Je kunt je er tenminste druk om maken. Wat als iedere man er zo uit had gezien? Dan was het niks meer aan. Dus, duik die gym in, train je chest, benen, rug, armen, conditie of welk genetischbegaafde aspect jou speciaal maakt. En sluit nog even af met drie setjes van jezelf omarmen.

Zoals we alleen in Nederland ‘kennen’ zeggen: Je Ken ‘t!