Steeds meer 'protein'-producten. Goede ontwikkeling of meer bewerkte troep?

De laatste tijd lijkt er een flinke eiwit-hype gaande te zijn. We kenden natuurlijk al de poeders en repen, maar in sommige schappen struikel je bijna over de producten die allemaal rijk aan eiwitten zouden zijn.

Extra eiwit of vooral gebakken lucht?

Mensen zijn op zoek naar producten met veel eiwit en daar maken fabrikanten handig gebruik van. Soms door eiwit toe te voegen aan producten, maar soms is dat niet eens nodig. Ook bij producten zoals jonge kaas en tonijn in blik, die van nature rijk zijn aan eiwit, zien we dat ze als high protein in de markt worden gezet. Vaak door met koeienletters "PROTEIN" op de verpakking te drukken, want om een of andere reden moet dat in het Engels. Zo wordt het op jonge kaas gedrukt zonder dat daar heel veel meer eiwit in zit en staat er tegenwoordig naast de tonijnmoot in water ook de tonijnmoot in water "protein". Die bevat 3.7% meer eiwit dan de normale tonijn. Geen idee wat ze die vissen hebben gevoerd, maar je betaalt per kilo wel 10% meer dan voor dezelfde vis in het reguliere blikje.

Hoe belangrijk zijn die eiwitten überhaupt?

Eiwitten maken deel uit van een gezond voedingspatroon, maar hoeveel je eiwitten je nodig hebt verschilt. 'Dat hangt heel erg af van wat je doet', legt voedingsdeskundige Miriam van Reijen uit. 'Voor de meeste mensen ligt dat rond de 1 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht, en bij mensen die veel sporten loopt dat op tot 2 gram.' Het is dus niet alsof we allemaal een eiwittekort hebben, maar de schappen worden er wel mee volgezet. 'Het is een beetje ongenuanceerd. Eerst waren mensen vet aan het vermijden, toen was het suiker waar je voor op moet passen, toen moesten we ineens allemaal vegetarisch eten. Dan kijk je wat er nog over blijft en rent iedereen achter die eiwitten aan.'

'We zien in de praktijk niet vaak dat mensen een eiwittekort hebben, maar het is wel zo dat je met eiwitten sneller verzadigd raakt', vertelt Miriam. 'Zo kunnen eiwitten wel degelijk helpen bij mensen die af willen vallen. Voldoende eiwit in je dieet kan de hoeveelheid spiermassa die je verliest tijdens het afvallen beperken. Maar ook dan geldt: meer is niet altijd beter. Er gaat gaat iets mis als mensen denken dat iets ineens gezond is als er het labeltje "protein" op staat.'

High protein candybar

Toch zien we allerlei fabrikanten in de weer met toegevoegde eiwitten. Onlangs sprongen ook Mars en Snickers op de proteïne hypetrain. We hadden het al eens over eiwitrepen die qua voedingswaarde meer weg hadden van een candybar. Nu heb je dus ook candybars die proberen door te gaan voor proteïnerepen. Zo heb je naast de gewone Snickers ook de Protein Snickers. Laten we eens kijken hoeveel meer eiwitten er in zo'n Protein Snickers zitten ten opzichte van de ouderwetse Snickers.

Wat valt op? Om te beginnen dat je bijna twee keer zoveel betaalt voor die Protein Snickers. Heb je dan iets wat gezonder is? 'Je moet niet uit het oog verliezen dat je nog steeds te maken hebt met een candybar', vertelt Miriam. En dat zie je ook terug in de voedingswaarde. De reep bestaat voor 17% uit vet en voor 30% uit suiker. Daarbij betaal je onder de streep €1,33 extra voor 6.7 gram extra eiwit. Voor dat geld had je ook een bak magere kwark van een huismerk kunnen halen.

Ingewikkelde ingrediënten

Qua voedingswaarde is zo'n Protein Snickers weliswaar gezonder, of nouja, minder ongezond dan de ouderwetse Snickers. Anderzijds kun je ook vraagtekens zetten bij hoe zo'n product wordt gemaakt. Het valt namelijk onder de categorie zwaar bewerkt voedsel (of in het Engels: ultra-processed foods). . 'Dat is een gradatie die aangeeft hoe bewerkt iets is. Nou is niet alle bewerkte voedsel per definitie slecht. Kwark met toegevoegde kleur- en smaakstoffen valt bijvoorbeeld ook in die categorie, maar over het algemeen is onbewerkte voeding beter'

Laten we eens kijken naar wat er in die Snickers zit:

Best wel wat ingrediënten, maar bij de meeste kun je jezelf nog wel een voorstelling maken van wat het is; The devil you know. Dat wordt anders als we ingrediëntenlijst van de Protein Snickers erbij pakken.

Deze ingrediëntenlijst is bijna drie keer zo lang en bevat een hoop woorden waarmee je een flinke woordwaarde bij elkaar kunt scrabbelen. De eiwitten komen in dit geval van toegevoegd wei-eiwit en melkeiwit. 'Ook zie je dat er vaak kunstmatige zoetstoffen en vezels worden toegevoegd aan dit soort producten,' zegt van Reijen. In dit geval polydextrose en fructo-oligosacchariden (25 en 37 punten bij Scrabble). 'Die kunstmatige vezels zijn andere vezels dan je uit groente en fruit zou halen. Eet je te veel van deze kunstmatige vezels dan kan je hier behoorlijke maag- en darmklachten van krijgen.’

Vergeet je micro's niet

We hebben dus te maken met een candybar waar een paar gezonde stoffen aan zijn toegevoegd (al kun je vraagtekens zetten bij de noodzaak van al die eiwitten), maar dat wel een stuk zwaarder bewerkt is. Uiteindelijk draait het niet alleen om de voedingswaarde op de verpakking, maar ook om de mate waarin een product bewerkt is. 'Je kan kwark eten met verse aardbeien of je gaat voor kwark met een aardbeiensmaakje, qua voedingswaarde (de macro’s) komt het redelijk overeen, maar er is wel degelijk een verschil. In verse aardbeien zitten vitaminen en mineralen, gezonde micronutriënten, terwijl de andere bestaat uit kwark met smaak- en kleurstoffen uit een potje', illustreert Miriam. Uiteindelijk draait het dus naast macronutriënten, ook om de micronutriënten. 'Die macro's staan gewoon op het etiket, maar welke micro's ergens in zitten zie je niet op de verpakking, terwijl daar wel het grote verschil zit. Uiteindelijk kijk ik dan ook vooral naar hoe mijn sporters iets minder bewerkt kunnen eten.'

Volg Men's Health op Facebook, Instagram en Tiktok.