Ontspan je nek, pulk je verkrampte vingers uit de leuning en stop met staren naar dat lampje voor je! Met onze tips raak je nog eens met die leuke achterbuurvrouw in gesprek en zit je rustig je vlucht uit. Prettige vakantie!

Onze nachtmerries met betrekking tot vliegvakanties beperkten zich vroeger slechts tot onschuldige zaken als: Heeft mijn vlucht vertraging? Raakt mijn met souvenirs afgeladen koffer vermist? Heeft die dikke, zweterige dame in het gangpad de stoel naast mij? Tegenwoordig maken we ons veel meer zorgen over een gek die net na de start opstaat en zegt dat hij het vliegtuig gaat opblazen. Maar ook over de vraag of Onur Air, die onze chartervlucht verzorgt, voldoende liquiditeit heeft om de terugweg te garanderen.

Ons advies: geen paniek. Vliegen is nog steeds veruit de snelste en veiligste manier om van A naar B te komen. De kans dat je sterft als gevolg van een vliegtuigongeluk is 1 op 800.000 (als passagier van een vliegtuig gedurende je leven), aldus het rapport Omgaan met risico's van het Ministerie van VROM. Het rapport vergelijkt dit met jouw risico op een fataal auto-ongeluk in Nederland: 1 op 6.000, zo'n 133 keer meer. Om je nog meer te laten ontspannen vroegen wij Patrick Smith, piloot en auteur van Ask the Pilot: Everything You Need to Know About Air Travel en vliegangst-therapeut Richard Conway naar alle geheimen van de luchtvaartindustrie, en de herkomst van die vreemde geluiden tijdens je vlucht.

Is de beveiliging voor een vlucht veranderd sinds 9/11?
'Dramatisch. Het is nog nooit zo veilig geweest om te vliegen,' zegt Richard Conway, opsteller van het Flying Without Fear-programma van vliegmaatschappij Virgin. 'De luchthavens hebben de screening van passagiers en bagage flink opgeschroefd. Daarnaast zijn de cabinedeuren tegenwoordig gepantserd en hermetisch gesloten tijdens de vlucht. Op bepaalde vluchten - bijvoorbeeld tussen Curacao en Amsterdam - is er zelfs een air marshal aan boord.'

O ja, gewapende politie. We hebben wel eens gehoord dat een pistoolschot in een vliegtuig levensgevaarlijk is...
'Dat hangt ervan af,' antwoordt Patrick Smith. 'Vuurwapens mogen alleen worden ingezet als absoluut laatste redmiddel. Je kunt ervan uitgaan dat als er al een pistool wordt afgevuurd, er sprake was van een levensgevaarlijke situatie. De piloot maakt zich op zo'n moment geen zorgen meer over schade aan het vliegtuig.'

Waarom wiebelen de vleugels zo erg tijdens het vliegen?
'Dit betekent dat zij prima hun werk doen,' zegt Conway. De vleugel, eigenlijk is het een grote deltavleugel aan een stuk waar de cabine bovenop is bevestigd, is extreem flexibel. Dat moet ook, om het risico op metaalmoeheid tot een minimum te beperken, en de verschillen in 'lift'-krachten en brandstofgewicht te kunnen ondervangen.

Vallen we bij een algehele motorstoring als een baksteen naar beneden?
Ook hier hoef je niet bang voor te zijn. 'Het vliegtuig komt in een glijvlucht,' zegt Conway. 'Voor het vliegen heeft het slechts vleugels en snelheid nodig.' Sterker nog, tijdens een normale vlucht doen de motoren grotendeels weinig werk. 'In het onwaarschijnlijke geval dat op kruissnelheid alle motoren tegelijk uitvallen, kan de piloot het vliegtuig op snelheid houden door hem onder een kleine hoek in een glijvlucht te brengen en daarna onder volledige controle naar het dichtstbijzijnde vliegveld te zweven.'

Het luchtruim boven Amsterdam lijkt soms op de Kalverstraat op zaterdagmiddag. Moeten wij ons zorgen maken over de zogenaamde 'near misses'?
'Helemaal niet,' zegt Conway. 'Hoe druk het ook lijkt in de lucht, de vliegtuigen moeten altijd een minimumafstand tot elkaar bewaren van bijna vijf kilometer horizontaal en 300 meter verticaal. Zodra die maar met een meter wordt overschreden, begint het geavanceerde beveiligingssysteem van de boordcomputer te sputteren en wordt de near miss officieel gerapporteerd. Terwijl er feitelijk niet zoveel aan de hand is.' Nog een geruststellende gedachte: het RIVM heeft in 2004 laten berekenen dat rond Schiphol eens in de 13.000 jaar een ramp zou kunnen plaatsvinden waarbij 40 doden of meer te betreuren zijn.

In het geval van een noodlanding op zee moet ik wachten tot ik in het water lig voordat ik mijn zwemvest opblaas. Waarom?
'Door je zwemvest van tevoren op te blazen maak je het jezelf moeilijk om te bewegen in het vliegtuig,' zegt Smith. 'Passagiers op een gekaapte Boeing 767 van Ethiopian Airlines zaten zo als ratten in de val toen het vliegtuig een landing op water moest maken en zonk.'

Is het waar dat de meeste vliegtuigongelukken gebeuren tijdens start en landing?
Om te beginnen is het belangrijk om je te realiseren hoe schaars vliegtuigongelukken zijn. Jaarlijks telt Schiphol zo'n 400.000 vliegbewegingen, volgens een rapport van de Luchtverkeersbeveiliging. Het afgelopen jaar landden en startten zo'n 40 miljoen passagiers op het asfalt van de nationale luchthaven, zonder noemenswaardige incidenten. 'Vliegtuigen die van en naar Nederland vliegen zijn onderworpen aan de strengste veiligheidseisen, vandaar de indrukwekkende cijfers,' reageert Conway.

Inderdaad indrukwekkende cijfers. Hoe zit het met de Concorde?
'Die had weinig overeenkomsten met de gebruikelijke passagiersvliegtuigen,' zegt Conway. 'Qua technologie leek hij meer op een groot uitgevallen straaljager. En een ongeluk zoals dat in Parijs zal nooit meer gebeuren omdat alle Concordes inmiddels met pensioen zijn.'

Klopt het dat als de landing zacht is, dit komt door de auto-pilot en als hij hobbelig is, de landing handmatig wordt uitgevoerd?
'Nee hoor,' ontkent Conway. De piloten doen bijna alle starts en landingen nog handmatig. En de autopilot wordt door de piloot zelf geprogrammeerd met informatie over navigatiebakens, snelheid en stijgings- en dalingspercentage.' Schiet niet gelijk in de stress als je ziet dat de piloot in volle vlucht bewusteloos uit de cabine gesleept wordt. 'Het merendeel van alle moderne vliegtuigen zijn in staat om automatisch op de gangbare luchthavens te landen', stelt Conway ons gerust.

Volg je Men's Health al op Facebook en Instagram?